Jivant Satbara Campaign: सरकारने शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची मोहीम हाती घेतली आहे – ‘जिवंत सातबारा’. ही मोहीम विशेषतः शेतकऱ्यांच्या जमिनीच्या वारस हक्काची नोंदणी जलद आणि सुटसुटीत करण्यासाठी राबवली जात आहे.
वारस नोंदणीसाठी का आवश्यक आहे ‘जिवंत सातबारा’ मोहीम?
सध्या अनेक शेतकऱ्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या वारसांची नोंद सातबारा उताऱ्यावर वेळेवर होत नाही. यामुळे वारसांना सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यात अडचणी येतात. तसेच, जमिनीच्या खरेदी-विक्री, शेतीसाठी कर्ज घेणे, सरकारी अनुदान मिळवणे आणि विविध शासकीय योजनांचा लाभ घेणे कठीण होते.
ही समस्या सोडवण्यासाठी १ एप्रिल २०२५ पासून महाराष्ट्रभर ‘जिवंत सातबारा’ मोहीम सुरू केली जात आहे. याअंतर्गत, मृत शेतकऱ्यांच्या वारसांची माहिती अधिकृत सरकारी अभिलेखांमध्ये समाविष्ट केली जाईल.
या मोहिमेअंतर्गत काय होईल?
- मृत शेतकऱ्यांच्या वारसांची अधिकृत नोंद सातबारा उताऱ्यावर केली जाईल.
- सातबारा उताऱ्यावरील मृत खातेदारांची नावे हटवून त्यांच्या वारसांची नोंद केली जाईल.
- जमिनीच्या व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता आणण्यासाठी सातबारा अपडेट केला जाईल.
- शेतकऱ्यांचे कर्ज, अनुदान, आणि सरकारी योजनांचे लाभ सहज उपलब्ध होतील.
शेतकऱ्यांनी काय करावे?
जर आपल्या कुटुंबातील कुणी शेतकरी मृत झाला असेल आणि त्याच्या नावावर जमीन असेल, तर तुम्ही वारस म्हणून आपल्या नावे नोंदणी करण्यासाठी स्थानिक महसूल कार्यालयात (तालाठी/तहसीलदार) संपर्क साधावा.
ही मोहीम संपूर्ण राज्यात मोठ्या प्रमाणावर राबवली जाणार असून, शेतकऱ्यांच्या हक्कांची नोंदणी सुटसुटीत आणि जलद करण्याचा सरकारचा हा प्रयत्न आहे.
जिवंत सातबारा मोहिमेअंतर्गत नाव नोंदणी प्रक्रिया
वारसांची नोंदणी करण्यासाठी २१ एप्रिल ते १० मे २०२५ हा कालावधी निश्चित करण्यात आला आहे.
या दरम्यान, तलाठी ई-फेरफार प्रणालीमध्ये वारसांची नोंदणी करतील. त्यानंतर मंडळ अधिकारी आवश्यक तपासणी करून नोंदणीला अंतिम मंजुरी देतील. त्यानंतर, सातबारा दुरुस्त करून मृत व्यक्तीच्या जागी वारसाचे नाव अधिकृतरीत्या नोंदवले जाईल.
सातबारा उताऱ्याचे महत्त्व
सातबारा उतारा हा शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाचा सरकारी दस्तऐवज आहे.
यामध्ये शेतीची मालकी, जमिनीची माहिती, पीक घेतल्याचा तपशील, शेतजमिनीवरील कर्ज, विहीर, झाडे यांची माहिती नोंदवलेली असते.
यामुळेच शेतकरी सातबाराला आपल्या हक्काचा आणि मालकीचा पुरावा मानतात. सातबारा हा प्रॉपर्टी रेकॉर्ड (Property Record) म्हणून ओळखला जातो. शेतकरी जेव्हा कर्ज घेतात, सरकारी योजना घेतात किंवा जमीन खरेदी-विक्री करतात, तेव्हा सातबारा उतारा आवश्यक असतो.
थोडक्यात, “शेती + शेतकरी = सातबारा” असे म्हणता येईल!
जिवंत सातबारा मोहिमेतील प्रमुख टप्पे
✅ १ ते ५ एप्रिल – तलाठी गावात जाऊन चावडी वाचन करतील आणि गावातील मृत खातेदारांची यादी तयार करतील.
✅ ६ ते २० एप्रिल – मृत व्यक्तीच्या वारसांनी संबंधित कागदपत्रे तलाठ्यांकडे जमा करावी.
✅ २१ एप्रिल ते १० मे – तलाठी ई-फेरफार प्रणालीमध्ये मृत खातेदारांच्या जागी वारसाचे नाव नोंदवतील.
✅ १० मेनंतर – मंडळ अधिकारी अंतिम निर्णय घेऊन सातबारा दुरुस्त करतील आणि वारसाचे नाव अधिकृतरीत्या सातबारावर येईल.
वारसांची नोंदणी वेळेत करा!
शेतीच्या हक्कासाठी आणि शासकीय योजनांचा लाभ घेण्यासाठी ‘जिवंत सातबारा’ मोहिमेचा लाभ घ्या आणि वेळेत आपले नाव सातबारावर नोंदवा!
