Maharashtra Kishori Shakti Yojana: किशोरी शक्ती योजना, मुलींना मिळणार मोठा फायदा! संपूर्ण माहिती वाचा येथे

Maharashtra Kishori Shakti Yojana: महाराष्ट्र सरकारने राज्यातील किशोरींच्या हितासाठी एक महत्त्वाची योजना सुरू केली आहे, जी त्यांच्या शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक विकासासाठी मदत करेल. या योजनेचे नाव आहे महाराष्ट्र किशोरी शक्ति योजना. या योजनेचा उद्देश 11 ते 18 वर्षे वयाच्या किशोरींना शारीरिक आणि मानसिक दृष्ट्या सशक्त बनवणे आहे. सरकार या योजनेअंतर्गत किशोरींना प्रशिक्षण देईल, जे त्यांना त्यांच्या जीवनातील विविध आव्हानांचा सामना करण्यासाठी तयार करेल.

किशोरींना हा प्रशिक्षण कार्यक्रम महाराष्ट्रातील ग्रामीण आणि शहरी भागांतील आंगणवाडी केंद्रांमध्ये मिळवता येईल. यामध्ये किशोरींना योग्य मार्गदर्शन, आरोग्य, स्वच्छता, सुरक्षा, तसेच जीवन कौशल्ये शिकवली जातील.

जर तुम्ही या योजनेचा लाभ घेऊ इच्छिता आणि याबद्दल अधिक माहिती मिळवू इच्छिता, तर या लेखात शेवटपर्यंत वाचा.

Maharashtra Kishori Shakti Yojana

महाराष्ट्र किशोरी शक्ति योजना 2024

महाराष्ट्र सरकारने महाराष्ट्रातील गरीबी रेखेखालील (BPL) कुटुंबातील किशोरींना सशक्त करण्यासाठी महाराष्ट्र किशोरी शक्ति योजना सुरू केली आहे. ही योजना त्या किशोरींना दिली जाईल ज्या गरीब कुटुंबात राहतात आणि त्यांचे वय 11 ते 18 वर्षे आहे. सरकार या योजनेच्या माध्यमातून किशोरींना शारीरिक, मानसिक, सामाजिक आणि भावनिक दृष्ट्या सक्षम बनविण्याचा प्रयत्न करेल.

या योजनेसाठी सरकार प्रत्येक किशोरीवर एक वर्षात ₹1,00,000 खर्च करणार आहे. या योजनेचे संचालन महाराष्ट्र सरकार आणि महिला व बाल विकास विभाग करणार आहे.

या योजनेअंतर्गत किशोरींना प्रशिक्षण दिलं जाईल, ज्यामुळे त्यांचे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य सुधारेल. यामुळे त्या किशोरींना स्वतःचा आणि त्यांच्या कुटुंबाचा विकास करण्याची क्षमता मिळेल. तसेच, यामुळे समाजात मुलींविषयीची नकारात्मक मानसिकता बदलण्यास मदत होईल. इतर राज्य देखील या योजनेपासून प्रेरित होऊन किशोरींच्या विकासासाठी जागरूक होतील.

किशोरी शक्ति योजना उद्दीष्ट

सरकारचे मुख्य उद्दीष्ट हे आहे की, जे किशोरींनी शाळा किंवा महाविद्यालयाची शिक्षण सोडले आहे आणि त्यांचे वय 11 ते 18 वर्ष आहे, त्यांना आरोग्य, स्वच्छते आणि मासिक धर्मातील काळजी घेण्यासाठी जागरूक करण्यात यावे. सरकारच्या या योजनेत बीपीएल श्रेणीतील किशोरींना औपचारिक आणि अनौपचारिक शिक्षण, रोजगार आणि व्यवसाय करण्यासाठी प्रशिक्षण दिले जाईल.

या योजनेच्या माध्यमातून किशोरींना जीवनातील आव्हानांचा सामना करण्यासाठी सक्षम बनवले जाईल, तसेच त्या स्वतःचे आणि त्यांच्या कुटुंबाचे विकास करण्यासाठी सक्षम होतील.

किशोरी शक्ति योजना महत्त्वाचे मुद्दे

महाराष्ट्र सरकारने किशोरी शक्ति योजना सध्या खालील जिल्ह्यात सुरू केली आहे: अहमदनगर, अकोला, औरंगाबाद, भंडारा, चंद्रपूर, धुळे, हिंगोली, जलगाव, जालना, लातूर, नंदुरबार, उस्मानाबाद, परभणी, पुणे, रायगड, रत्नागिरी, सांगली, सिंधुदुर्ग, सोलापूर, ठाणे, वर्धा, वाशिम.
या योजनेचे संचालन महाराष्ट्र सरकार आणि महिला व बाल विकास विभाग करणार आहे.

या योजनेअंतर्गत, किशोरींच्या आरोग्याची तपासणी प्रत्येक 3 महिन्यांनी आंगणवाडी केंद्रावर केली जाईल, आणि त्यांचा आरोग्य कार्ड तयार केला जाईल. या कार्डमध्ये त्यांचे शारीरिक माहिती जसे की उंची, वजन, आणि बॉडी मास इत्यादी समाविष्ट केले जातील.

महाराष्ट्र सरकार या योजनेसाठी दरवर्षी 3.8 लाख कोटी रुपयांचा निधी उपलब्ध करेल.

सरकार बीपीएल कार्डधारक कुटुंबातील 11 ते 18 वर्षे वयाच्या किशोरींना शारीरिक आणि मानसिक दृष्ट्या सशक्त बनवण्यासाठी या योजनेच्या माध्यमातून मदत करेल.

किशोरी शक्ति योजना वैशिष्ट्ये

महाराष्ट्र किशोरी शक्ति योजना अंतर्गत, त्या बालिकांना लक्षात घेतले जाते ज्यांनी शाळा किंवा महाविद्यालयाची शिक्षण सोडली आहे आणि त्यांचे वय 11 ते 18 वर्ष आहे. सरकार या किशोरींना शाळेच्या शिक्षणाव्यतिरिक्त, स्वच्छता, आरोग्य, आणि दैनंदिन जीवनातील आव्हानांचा सामना करण्यासाठी आत्मनिर्भर आणि सशक्त बनवेल.

• या योजनेत, राज्य सरकार प्रत्येक ग्राम पंचायतमधून 18 किशोरींना निवडेल आणि त्यांना विभागीय पर्यवेक्षण, एएनएम व आंगणवाडी कार्यकर्त्यांद्वारे प्रशिक्षण दिले जाईल.
• महाराष्ट्र सरकार योजनेतील प्रत्येक किशोरीवर एक वर्षात ₹1000 खर्च करेल.
• योजनेत, महिला व बाल विकास विभागाच्या अंतर्गत आंगणवाडी केंद्रांवर किशोरी मेळावे आणि किशोरी आरोग्य शिबिरांसारखे कार्यक्रम आयोजित केले जातील. यामध्ये किशोरींना पौष्टिक आहार आणि वैयक्तिक स्वच्छतेबद्दल खास प्रशिक्षण दिले जाईल.
• किशोरींना 1 वर्षात 300 दिवसांमध्ये 600 कॅलोरी, 18 ते 20 ग्रॅम प्रोटीन आणि इतर आवश्यक पोषक तत्वे दिली जातील, जेणेकरून त्यांचा शारीरिक विकास योग्यरित्या होईल.
• ज्या किशोरींचे वय 16 ते 18 वर्ष आहे आणि ज्यांनी शिक्षण सोडले आहे, त्यांना सरकारकडून स्वरोजगार प्रशिक्षण दिले जाईल.

किशोरी शक्ति योजना पात्रता

या योजनेच्या अंतर्गत सरकारने काही पात्रता निकष ठरवले आहेत जे खालील प्रमाणे आहेत:

1. निवासी: या योजनेत भाग घेण्यासाठी बालिकेला महाराष्ट्र राज्याचा स्थायी निवासी असावा लागेल.
2. वय: त्या किशोरींचे वय 11 ते 18 वर्ष असावे लागेल.
3. बीपीएल कार्ड धारक: बीपीएल कार्ड असलेल्या कुटुंबातील बालिका या योजनेसाठी पात्र असतील.
4. आयुर्वेदिक प्रशिक्षण: या योजनेत प्रशिक्षण घेण्यासाठी किशोरींचे वय 16 ते 18 वर्ष असावे लागेल.

किशोरी शक्ति योजना महत्त्वाची कागदपत्रे

1. आधार कार्ड
2. जन्म प्रमाणपत्र
3. शाळेचे शैक्षणिक प्रमाणपत्र
4. बीपीएल राशन कार्ड
5. शाळा सोडण्याचा प्रमाणपत्र (टीसी)
6. जात प्रमाणपत्र (अर्जदारावर लागू असल्यास)

किशोरी शक्ति योजना अर्ज प्रक्रिया

ज्या किशोरींना या योजनेचा लाभ घ्यायचा आहे, त्यांना अर्ज करण्यासाठी घरातून बाहेर पडण्याची आवश्यकता नाही. आंगणवाडी केंद्राचे कार्यकर्ते घराघरात जाऊन किशोरींचा सर्वेक्षण करतील.

1. आंगणवाडी कार्यकर्ते प्रत्येक घरात जाऊन किशोरींचा सर्वेक्षण करतील आणि अर्ज करणाऱ्या किशोरींची यादी महिला आणि बाल विकास विभागाला पाठवली जाईल.
2. सर्वेक्षणानंतर, विभाग त्या किशोरींची तपासणी करेल.
3. तपासणीमध्ये जर ती किशोरी योग्य ठरली तर तिला योजनेत रजिस्टर केले जाईल.
4. रजिस्टर केलेल्या किशोरींना किशोरी कार्ड दिले जाईल, ज्याद्वारे त्या योजनेच्या लाभांचा वापर करू शकतील.

अधिक वाचा: Salokha Yojana Maharashtra:शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर! ‘सलोखा योजना’ मध्ये मिळवा नोंदणी व मुद्रांक शुल्कात भरीव सवलत!